Küresel Isınma Küresel Servet Eşitsizliği Arttırıyor

Stanford Üniversitesi'nde iklim değişikliğinin ziraate, su kaynaklarına ve insan sağlığına etkisi üzerine yaptığı çalışmalarıyla bilinen Noah Diffenbaugh ve Marshall Burke “Global warming has increased global economic inequality” başlıklı yeni çalışmalarını duyurdu. İlk defa küresel ekonomik eşitsizlik ve iklim değişikliğini birlikte ele alan bu araştırma, küresel iklim değişikliğinin dünya boyunca kazananlar ve kaybedenler yarattığını ve kaybedenlerin aslında iklim değişikliğinden en az sorumlu olan fakir, tropikal ülkeler olduğunu savunmaktadır. İklim değişikliği ile beraber, Norveç gibi kuzey ülkelerinin hava sıcaklıklarının artmasından faydalandığı, bununla birlikte Hindistan, Brezilya ve Nijerya’da ısınmanın sonucu olarak GSYH’ının çok daha yavaş gerçekleştiği ifade edilmiştir.

Kişi başına düşen GSYH’nın en fazla ve en az olduğu ülkeler arasındaki farkın, iklim değişikliği yaşanmamış duruma göre yaklaşık %25 daha fazla olduğunu tespit eden araştırma, 1961-2010 yılları arasında küresel ısınmanın, dünyanın en fakir ülkelerinde kişi başına düşen serveti yaklaşık %17 ile %30 arasında azalttığı sonucuna ulaşmıştır. Diffenbaugh ve Burke’ün sıcaklık ve GSYH arasındaki ilişkiyi analiz eden önceki araştırmaları kullanarak oluşturduğu bu çalışmada, ortalama sıcaklık arttıkça ekonomik çıktıların düşüşe geçtiği, zirai ürünlerden alınan verimin azaldığı ve iş gücünde üretkenliğin düştüğü tespit edilmiştir. Birçok iklim modelini kullanarak küresel ısınma sonucunda her bir ülkenin ne kadar ısındığını ölçmeye çalışan araştırmacılar, bu süreç yaşanmaksızın ülkelerin ekonomilerinin ne kadar büyüyeceğini de tahmin etmişlerdir. Özellikle tropikal ülkelerde küresel ısınmanın ekonomik büyümedeki zararının çok açık olduğunu ortaya koyan araştırma, orta enlemlerin soğuk bölgelerinde yer alan ABD, Çin, Avrupa Birliği ve Kanada gibi ülkelerde küresel ısınmanın ekonomik büyümeye yardım edip etmediğini konusunda daha az kanıt olduğunu bulmuştur. Bununla birlikte araştırmacılar, küresel ısınmanın eşitsizliği yarattığını savunmadıklarını, bunun eşitsizliği yükseltmediğini, buldukları şeyin küresel ısınmanın küresel eşitsizliğin azaltılması sürecini yavaşlattığı olduğunu belirtmişlerdir.

Tahmin modelinin sonuçları üzerinden ülkelere göre yapılan sorgulamada örneğin Brezilya’da küresel ısınmanın olmadığı bir senaryoya göre kişi başına düşen GSYH’nın %25 az olduğu, Hindistan’da bu oranın %31 olduğu, Nijerya’nın ise küresel ısınmadan olumsuz etkilenme oranının %29 olduğu keşfedilmiştir. Kanada’da ise küresel ısınma sebebiyle kişi başına düşen GSYH’nın yaklaşık %32 arttığı ve sürecin ülkeye pozitif etkilerinin olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan daha önce Diffenbaugh ve Burke ile iklim değişikliğinin ekonomik etkileri üzerine çalışmalar yapmasıyla bilinen Stanford Üniversitesi araştırmacılarından Solomon Hsiang, çalışmanın bulgularının zengin ülkeler için çok açık olmadığını belirterek araştırmayı eleştirenler arasında yer almıştır.

Daha detaylı okumalar için: 

- https://web.stanford.edu/~mburke/papers/DiffenbaughBurke2019.pdf

- https://amp.axios.com/global-warming-worsens-global-inequality-study-finds-f3272ee6-38af-4a55-b318-1665c8c9a7d9.html

- https://earth.stanford.edu/news/climate-change-has-worsened-global-economic-inequality#gs.81t79z