Tyap LYO I: Teori ve Yöntem

İçerik
Kapsam
Kurullar
Program
Dökümanlar

İçerik

Türkiye’nin toplumsal yapısı daimi ve hızlı bir değişim sürecindedir. Bu değişim sürecinin anlaşılması ve açıklanması için kapsamlı ve sürekliliği olan araştırmalara ve yeni perspektiflere ihtiyaç bulunmaktadır. Türkiye’de toplumsal değişim, tabakalaşma ve hareketlilik alanlarındaçalışmalar yapan Toplumsal Yapı Araştırma Programı’nın (TYAP) temel amacı, Türkiye’deki toplumsal değişimin anlaşılabilmesi ve nitelikli olarak değerlendirilebilmesi için alandaki kuram ve perspektifler değerlendirilerek bilgi birikiminin ortaya konulması, değişimin ve dinamiklerini çözümlenmesi ve kavramsallaştırılarak sosyal bilim çalışmalarına temel sağlanmasıdır. Toplumsal Yapı Araştırmaları Lisansüstü Yaz Okulu Programı ise bu çabanın bir parçası olarak Türkiye’de toplumsal yapı ve değişim, tabakalaşma alanlarında lisansüstü çalışmalar yapan araştırmacıları bir araya getirerek hem araştırmacıların hem de alanda yapılacak çalışmaların niteliğinin arttırılmasını hedeflemektedir. Böylece Türkiye toplumsal yapısının, bileşenlerinin, hareketliliği sağlayan dinamiklerin çözümlenmesine ve tartışılmasına katkı sağlayacak araştırmacıların ve çalışmaların çıkmasına katkı sağlanacaktır.

Başvuru Çağrısı | Başvuru

Kapsam

Toplumsal Yapı Araştırmaları Lisansüstü Yaz Okulu Programı 2-6 Eylül 2019 tarihleri arasında İstanbul Medeniyet Üniversitesi’nde düzenlenecektir. Lisansüstü düzeyde çalışma yapan öğrencilerin katılacağı program beş gün boyunca seminer ve atölye dersleri ile gerçekleşecektir.

Program kapsamında toplumsal yapı, değişim ve tabakalaşma ile ilgili ortaya konan temel teorik yaklaşımlar ve ampirik çalışmaların değerlendirilmesi ve Türkiye toplumsal yapısının, bileşenlerinin, hareketliliği sağlayan dinamiklerin çözümlenmesi planlanmaktadır. Toplumsal yapı çalışmalarının teorik ve güncel durumunun yanısıra veri kaynaklarının ve araştırma yöntemlerinin etkili ve sistematik kullanımı ve görselleştirilmesi hususlarında dersler bulunmaktadır. Uygulama atölyeleri ile nitel ve nicel analiz yöntemlerinin seçimi ve tasarımı, farklı veri kaynaklarının kullanım alanları ve verilerin farklı tekniklerle görselleştirilmesi çalışmaları yapılacaktır.

Seminer ve Atölyeler

Sosyolojide Toplumsal Yapı ve Değişim Teorileri

Ders kapsamında toplumsal yapı ve değişim kavramlarının açıklanması, klasik sosyoloji yaklaşımının yanısıra yapısal-işlevselci ve çatışmacı teorilerin konuya yaklaşımı ele alınacaktır.

Toplumsal Yapı Çalışmalarında Yöntem Sorunu

Toplumsal yapı analizlerinin odağında bulunan toplumsal tabakalaşma konusu, sınıf ve statü tartışmaları, sosyo-ekonomik statü ile ilgili ölçüm sistemleri, meslekler, sosyal eşitsizlik ve sosyal hareketlilik ile ilgili çalışmalardaki yöntem sorunu değerlendirilecektir.

Türkiye'de Toplumsal Yapı Çalışmaları

Türkiye’de toplumsal yapıyla ilgili çalışmaların kuramsal zemini, tarihi ve güncel durumu eleştirel olarak ele alınacaktır. Türkiye’nin toplumsal yapısının temel özellikleri, devlet-sermaye ilişkisi, sınıfların oluşumu ve değişimi, sosyal yapıdaki değişimler ele alınacaktır.

Toplumsal Yapı Çalışmalarında Farklı Veri Kaynakları

Dünyada ve Türkiye’de çok başvurulan farklı veri setleri ve kaynaklarının (Dünya Bankası, OECD, Dünya Değerler Araştırması, Tüik Veri Setleri gibi) içeriği ve kullanım alanlarının tanıtımı yapılacaktır.

Toplumsal Yapı Çalışmalarında Nicel Analizin Sistematik Kullanımı

Toplumsal yapı araştırmalarında nicel analiz kullanımı ele alınacak ve tablo okuma ve tablolama yöntemleri, grafik okuma ve hazırlama, veri hazırlama ve bazı temel testlerin tanıtımı yapılacaktır. İki kısımda geçekleştirilecek olan eğitimin ilk kısmında nicel veri analizinin temel prensipleri ve en yaygın kullanılan istatistiki yöntemler tanıtılacaktır. Bu kısımda asıl olarak dağılım ile ilgili temel hususlar ve anlamlılık testleri ele alınacaktır. Bu bağlamda, normal dağılım, varyans, standart sapma, standart hata, hipotez testleri, z ve t değerleri ve dağılımları, güven aralıkları ve istatistiki anlamlılık seviyeleri, Chi-kare ve t-testleri, korelasyon, regresyon ve nedensellik konuları ele alınacaktır.

Uygulama Atölyesi

Uygulama atölyesinde bir örnek veri seti üzerinden ilk kısımda ele alınan konuların JASP ile uygulaması yapılacaktır. JASP, (Jeffreys’s Amazing Statistics Program) Amsterdam Üniversitesi ve diğer destekleyici kuruluşlar öncülüğünde geliştirilen ve ücretsiz olarak indirilebilen bir istatistik programıdır. Yaz okulu için SPSS gibi programların yerine JASP’ın seçilmesinin sebebi, öğrencilerin lisans gerekmeksizin programı kullanabilecek olmalarıdır. Sürekli geliştirilmeye devam edilen JASP, ANOVA, t-testi, lineer ve lojistik regresyon ve faktör analizi en yaygın kullanılan istatistiki yöntemleri içermektedir. Atölyede öncelikle birincil veri girişi ile ikincil verilerin temizliği ve analizlere hazır hale getirilme süreçleri uygulamalı olarak ele alınacaktır. Sonrasında ise katılımcılarla beraber sıra ile betimleyici analizler, çapraz tabloların oluşturulması, dağılım ve serpme çizim (scatter plot) grafikleri, t-testi, ANOVA, korelasyon ve lineer regresyon analizleri yapılacaktır.

Toplumsal Yapı Çalışmalarında Anket Tasarım Süreçleri

Toplumsal yapı çalışmalarında anket tasarımında temaların belirlenmesi, soru kategorilerinin/formlarının oluşturulması, soruların puanlanması, değerlendirme seçenekleri gibi hususlar ele alınacaktır.

Uygulama Atölyesi

3’er kişilik gruplar halinde seçilen bir araştırma konusu ile ilgili bir anket formunun hazırlanması ve sunumu yapılacaktır. Atölyenin giriş kısmında niceliksel bir çalışma için soru formu tasarlamanın aşamaları, dikkat edilmesi gereken hususlar üzerine bir bilgilendirme ve örnekler paylaşılacaktır. Soru formu tasarımı aşamaları, soru türleri, soru hataları, akış tasarımı, pilot uygulamalar ele alınacaktır. Uygulama kısmında ise bir soru formu hazırlanacaktır. Seçilen bir araştırma sorusu bazında örnek bir form taslağı hazırlanacaktır. Öncelikle hep birlikte araştırma sorusuna yanıt aramak araştırma hipotezleri ve alt soruları üzerinden geçilecektir. Daha sonra da gruplara ayrılıp soru hazırlama çalışmaları yapılacak ve tekrar bir araya gelerek sorular değerlendirilecektir. Araştırma hipotezleri ve alt soruları, farklı tipte soru örnekleri hazırlama (farklı gruplara ayrılıp soru çalışması), soruların değerlendirilmesi, akış ve pilot uygulama yapılacaktır.

Veriyi Görselleştirmek: Ağ, Haritalama ve Gruplama Teknikleri

Nitel ve nicel veri analiz yöntemleriyle toplanan verinin raporlanması ve sunumu sürecinde verinin ağ, haritalama ve gruplama teknikleri ile görselleştirilmesi sağlanacaktır. Örnek veri seti üzerinden SPSS (PASW) paket programı kullanılarak çıkarımsal istatistikler elde edilecek ve kamu kullanımına açık verilerin analiziyle görselleştirmeleri sağlanacaktır. Aynı zamanda bir örnek vaka/konu üzerinden kavramsallaştırma ve operasyonelleştirme süreçleriyle hakkında kavrayış kazandırılacaktır.

Uygulama Atölyesi

Örnek veri seti üzerinden SPSS (PASW) paket programı kullanılarak çıkarımsal istatistikler elde edilecek ve kamu kullanımına açık verilerin analiziyle görselleştirmeleri sağlanacaktır. Aynı zamanda bir örnek vaka/konu üzerinden kavramsallaştırma ve operasyonelleştirme süreçleriyle hakkında kavrayış kazandırılacaktır.

Toplumsalı Anlamak: TYA’da Nitel Analiz Desenlerinin Seçimi ve Kullanımı

Nitel veri analizinde gözlem ve görüşme gibi veri toplama yöntemlerinin kullanımı, elde edilen verilerin düzenlenmesi, kategorilere ayrılması, temaların oluşturulması ve raporlama süreçlerinin sistematik tasarımı ve kullanımı ele alınacaktır.

Uygulama Atölyesi

Atölyede örnek atölye, yuvarlak masa ve odak grup çalışması yapılacaktır.